نخاع مجموعه ای از اعصاب است که پیام های مغز را به دیگر اعضای بدن می رسانند. هر گونه آسیبی به نخاع ، در گردن یا کمر، باعث ایجاد مصدومیت های گردن و یا نخاع می شود.

اقدامات لازم در صورت بروز آسیبهای گردن و نخاع
هنگامی که فردی دچار چنین مصدومیت هایی می شود، هر گونه حرکت اضافی ممکن است باعث آسیب های بعدی و وخیم شدن وضعیت اعصاب نخاع شود و حتی گاهی اوقات ممکن است منجر به مرگ شخص شود. اگر شما در بروز چنین آسیبی تردید دارید، به هیچ عنوان فرد آسیب دیده را حتی به اندازه سر سوزن تکان ندهید. مگر اینکه چنین کاری لازم و ضروری باشد. (برای مثال، بیرون آوردن شخصی از داخل ماشین آتش گرفته و... ) در اینگونه مواقع ، هدف ازاعمال کمک های اولیه بر روی فرد مصدوم، جلوگیری از آسیب های بعدی، تا رسیدن کمک های پزشکی است.

اگر نمی دانید که شخصی دچار آسیب دیدگی از ناحیه نخاع شده است یا نه، احتیاط آنست که فرض را بر چنین مسئله ای بگذارید. به خاطر داشته باشید که مصدومیت نخاعی، مسئله ای بسیار جدی است. زیرا ممکن است به معنای از دست دادن حس های بدن ویا فلج شدن قسمت هایی از بدن که پایین تر از ناحیه آسیب دیده هستند، باشد.

عواملی که باعث چنین آسیب هایی میشوند :
• اصابت گلوله و یا چاقو خوردن
• برخورد ضربه مستقیم به صورت، گردن، سر ویا کمر(مثلا در حین تصادف با ماشین و...)
• هر گونه آسیبی هنگام شیرجه زدن
• شوک های الکتریکی
• زمین خوردن شدید
• چرخش سریع و ناگهانی بدن
• مصدومیت در حین ورزش(مثلا با سر به زمین خوردن)

علائم :
• خشک شدن و بی حرکت ماندن گردن
• ماندن سر در وضعیت غیر معمولی
• ضعیف شدن
• مشکل در راه رفتن
• شوک(رنگ پریدگی و سرد شدن پوست، کبودی ناخن ها و لب ها و کاهش هوشیاری)
• فلج شدن
• سر درد، گردن درد، شکم درد یا کمر درد
• کرختی و بی حسی یا سوزن سوزن شدن دست و پا
• نا توانی در کنترل ادرار
• بی هوشی

کمک های اولیه ای برای مصدومان گردن و نخاع
1- تنفس و دم و بازدم مصدوم را کنترل کنید. اگر لازم است، به وی تنفس مصنوعی بدهید و اگر تصور می کنید که وی دچار آسیب دیدگی در سر ویا نخاع شده است، برای بهتر شدن تنفس وی، به جای کج کردن سرش، چانه وی را بالا بیاورید و او را طوری قرار دهید که سر، گردن و کمرش بر روی خط مستقیم قرار بگیرند و هنگام حرکت دادنش، تمام بدنش را یکسان تکان دهید.

2- سر و تنه مصدوم را به همان حالتی که بود، بی حرکت نگه دارید. به هیچ عنوان سعی نکنید گردن وی را به حالت اصلی برگردانید.

3- اگر باید مصدوم را حرکت دهید، از چندین نفر کمک بگیرید و برای این کار نیز از وسیله محکمی مانند یک تخته صاف و یا براتکار استفاده کنید و همگی با هم سعی کنید بدن فرد مصدوم را در حالیکه سر، گردن و کمراو را در یک وضعیت ثابت نگه داشته اید، حرکت داده و روی برانکار قرار دهید.

4- در اطراف سر و بدن بیمار حوله، پارچه و یا پتو قرار دهید. همچنین از طناب، تسمه، نوار یا تکه های پارچه برای نگهداری و ثابت نگه داشتن وی بر روی برانکار استفاده کنید و برانکار را تا حد امکان، افقی حمل کنید.

5- اگر برانکار در اختیلر ندارید، و مصدوم را حتما باید تکان دهید، از تکنیک های غلتاندن استفاده کنید. به این صورت که یک نفر امداد گر در بالای در بالای سر مصدوم قرار گرفته و سر و شانه های وی را در یک وظعیت ثابت نگه میدارد و شخص امداد گر دیگری دست او را (به سمتی که باید چرخانده شود) به بالای سرش برده، شخص اولی آن را گرفته و از آن به عنوان تکیه گاهی برای سر وی استفاده می کند و هر دو شخص امدادگر به آرامی بدون اینکه گردن فرد مصدوم تکان بخورد، او را حرکت میدهند.

6- اگر شما تنها فرد یاری رساننده هستید و شخص مصدوم را باید تکان دهید، او را به وسیله کشیدن لباسهایش، در حالیکه صورتش رو به بالا یا پایین است، تکان دهید (حتی اگر باعث زخمی شدن وی بشوید)

7- در صورت استفراغ کردن بیمار و یا برگشت خون به مجرای تنفسی وی، با دقت و به آرامی او را به یک طرف بچرخانید. استفراغ کردن ممکن است به معنای مصدومیت داخلی باشد.

8- برای جلوگیری از حالت شوک، مصدوم را گرم نگه دارید.

هشدار های لازم
• به هیچ عنوان سر یا بدن مصدوم را خم یا بلند نکنید یا نچرخانید.
• قبل از اینکه نیروهای پزشکی برسند، سعی نکنید فرد آسیب دیده را حرکت دهید، مگر آنکه ضروری باشد.
• کلاه ایمنی بیمار را در صورت آسیب نخاعی، در نیاورید.

راه های پیشگیری
• انجام ورزش های منظم، ایستادن یا نشستن صحیح و بلند کردن اجسام به طریقه درست(به طوریکه بیشترین کار، روی ماهیچه های پا باشد) از آسیب ها و مشکلات مربوط به کمر می کاهد.
• هنگام رانندگی، همیشه کمربند ایمنی خود را ببندید.
• در صورت نوشیدن مشروبات الکلی، از رانندگی خودداری کنید.
• اگر قادر به تخمین زدن عمق آب نیستسد و یا آب شفاف نیست، به هیچ عنوان درون استخر ها، دریاچه ها و رودخانه ها شیرجه نزنید.
• تا حد امکان، از موتور سواری یا راندن وسایل نقلیه مشابه خودداری کنید.
• از ضربه زدن با سر اجتناب کنید.